Σπουδαίο Βυζαντινό κέντρο η Νάξος

Εκδήλωση στο Φιλώτι για το Κάστρο του Απαλίρου

 Μια σημαντική επιστημονική και πολιτιστική εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο Πολιτιστικό Κέντρο του Συλλόγου Φιλωτιτών Νάξου στο χωριό Φιλώτι της Νάξου την Κυριακή 10 Ιουλίου 2016 το βράδυ. Το θέμα της εκδήλωσης ήταν η πορεία της ανασκαφικής και εν γένει ερευνητικής εργασίας που γίνεται σε ένα πολύ σημαντικό μνημείο της ιστορίας της Νάξου, το Κάστρο του Απαλίρου, που βρίσκεται στην κεντρική Νάξο στο δρόμο προς την Αγιασό (απέναντι από το Σαγκρί και στα όρια των δημοτικών διαμερισμάτων Δαμαριώνα κυρίως και Φιλωτίου). Η έρευνα συστηματοποιεί τα υπάρχοντα και προσθέτει καινούργια στοιχεία για τη φάση της ιστορίας της Νάξου κατά τη Βυζαντινή εποχή (από τον 7ο μ.Χ. αιώνα και εξής) και αποδεικνύει ότι η Νάξος με κέντρο την οχύρωση και τον οικισμό του Κάστρου του Απαλίρου και την ευρύτερη ορεινή και πεδινή περιοχή ήταν σημαντικό κέντρο και στρατιωτική βάση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και σημείο ανεφοδιασμού του βυζαντινού στόλου στην πορεία του προς Κρήτη, Πελοπόννησο, Αίγυπτο κλπ. Σημειώνουμε επίσης ότι η ευρύτερη περιοχή με το πλήθος των βυζαντινών εκκλησιών έχει χαρακτηριστεί Μυστράς του Αιγαίου.

Στη προαναφερθείσα εκδήλωση στο Φιλώτι ομιλητές ήταν ο κ. Δημήτρης Αθανασούλης, Διευθυντής της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, οι  Καθηγητές  κ.κ. Sam Turner του Πανεπιστημίου του Νιουκαστλ, Jim Crow του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου και. Knut Odegard του Πανεπιστημίου του Όσλο.

Την εκδήλωση διοργάνωσαν ο Σύλλογος Φιλωτιτών Νάξου, ο Αθλητικός Μορφωτικός Σύλλογος Φιλωτίου, ο πολιτιστικός και κοινωνικός φορέας  ΝΟΠΠΑΠΠΠΑ του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων και η ερευνητική ομάδα του έργου Apalirou Environs Project. Οι ομιλητές αναφέρθηκαν στη σπουδαιότητα της συγκεκριμένης επιστημονικής έρευνας αλλά τόνισαν και την ιδιαίτερη ιστορική σημασία που είχε η Νάξος κατά τη βυζαντινή εποχή και γενικότερα.

Τον συντονισμό του προγράμματος είχε ο Αρχαιολόγος κ. Στέλιος Λεκάκης, ο οποίος έκανε και τις μεταφράσεις από τα ελληνικά στα αγγλικά και αντιστρόφως. Μεγάλο πλήθος κόσμου παρακολούθησε τη σπουδαία αυτή εκδήλωση

Γιάννης Λογαράς

* Ιδιαίτερης σπουδαιότητας αρχαιολογικά ευρήματα στη Στελίδα Νάξου

Ιδιαίτερης σπουδαιότητας αρχαιολογικά ευρήματα ήρθαν στο φως της δημοσιότητας και της επιστημονικής έρευνας με βάση τις σχετικές εργασίες του Καναδικού Ινστιτούτου της Αθήνας, έρευνες που μεταφέρουν τα ίχνη της ανθρώπινης παρουσίας στη Νάξο πολλά χρόνια (ίσως και χιλιάδες χρόνια) πίσω, στα βάθη του παρελθόντος.

Τις επιστημονικές ανακοινώσεις έκανε ο καθηγητής κ. Tristian Carter του Πανεπιστημίου McMaster του Καναδά, ο οποίος με την ομάδα συνεργατών του κάνει τις σχετικές εργασίες και έρευνες στη χερσόνησο της Στελίδας Νάξου η οποία βρίσκεται απέναντι από την πόλη και το λιμάνι του νησιού.

Οι ερευνητές συγκεντρώνουν και μελετούν επιφανειακά ευρήματα λίθινων εργαλείων όλων των εποχών ιδίως της παλαιολιθικής εποχής. Αυτά τα ευρήματα αποδεικνύουν (εφ' όσον επαληθευτούν πλήρως τα στοιχεία αυτά, για τα οποία οι ενδείξεις είναι ισχυρές) την ύπαρξη ανθρώπινης παρουσίας στη Νάξο όχι μόνο από τη νεολιθική εποχή γύρω στο 5000 π.Χ., όπως εθεωρείτο μέχρι τώρα, αλλά ήδη από την παλαιολιθική εποχή ίσως και πολλές χιλιάδες χρόνια πριν. Τα λίθινα εργαλεία ίσως ανάγονται και στον ανθρώπινο τύπο του Νεάντερταλ.

Η παρουσίαση έγινε τη Δευτέρα 25 Αυγούστου 2014 το βράδυ στο χώρο του καλαίσθητου Μουσείου Ιάκωβου Καμπανέλλη στην περιοχή της Γρόττας της Χώρας Νάξου με την παρουσία και του Διευθυντή του Καναδικού Ινστιτούτου της Αθήνας κ. David Rupp, της Προϊσταμένης της ΚΑ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων κ. Ειρήνης Λεγάκη, άλλων επιστημόνων και πλήθους Ναξίων και επισκεπτών του νησιού. Μετά την παρουσίαση των εργασιών από τον κ. Carter Τη συζήτηση που  ακολούθησε διηύθυνε ο κ. Ιάκωβος Ναυπλιώτης, Πρόεδρος του πολιτιστικού και κοινωνικού φορέα του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων ΝΟΠΠΑΠΠΠΑ, φορέα στα πλαίσια των εκδηλώσεων του οποίου είχε ενταχθεί και η αναφερομένη εκδήλωση. Η παρουσίαση έγινε και με προβολή φωτεινών διαφανειών από υπολογιστή

Όπως ελέχθη από κάποιον από τους παρισταμένους, σε μια χρονική στιγμή που βρίσκονται σε εξέλιξη οι ανασκαφικές εργασίες στην Αμφίπολη, που συγκεντρώνουν τα φώτα της ελληνικής και παγκόσμιας δημοσιότητας (με την επίσκεψη και του πρωθυπουργού κ. Σαμαρά στην περιοχή), οι έρευνες στη Στελίδα της Νάξου θα μπορούσαν να έχουν λάβει την ίδια ή και μεγαλύτερη δημοσιότητα μια και μιλάμε για αρκετές χιλιάδες χρόνια προ Χριστού της ανθρώπινης παρουσίας στη Νάξο, στην περιοχή αυτή του Αιγαίου και της Ελλάδας.